Mięśniaki macicy a wysiłek fizyczny. Czy można ćwiczyć, mając mięśniaki?

Mięśniaki macicy stanowią jedno z najpowszechniejszych schorzeń żeńskiego układu rozrodczego, a częstotliwość ich występowania oscyluje w okolicach 50 procent. Czym się charakteryzują? Czy aktywność fizyczna stanowi zagrożenie życia i zdrowia w ich przebiegu?

Czym są mięśniaki macicy?

Mięśniaki macicy to łagodny typ zmian nowotworowych, które występują w obrębie warstwy mięśniowej tego narządu. Mają z reguły postać kilkucentymetrowych guzów o kulistym kształcie, które wraz z upływem lat mogą zmieniać swoje rozmiary. Warto jednak pamiętać o tym, że zmiany te nie mają złośliwego charakteru. Oznacza to, że ich rozprzestrzenianie się i przekształcanie w komórki rakowe jest niezwykle rzadkie. Z tego powodu sama obecność mięśniaków nie powinna stanowić powodów do obaw. Bardzo często zdarza się, że kobiety nie są świadome faktu ich istnienia, a ujawnienie ich obecności ma miejsce dopiero podczas rutynowych badań ginekologicznych.

Mięśniaki na macicy stanowią poważne zagrożenie dopiero wówczas, gdy pod wpływem różnych czynników dojdzie do przekształcenia ich w mięsaki. Należy zatem odpowiednio kontrolować ich rozmiary i budowę, co pozwala wprowadzić odpowiednie leczenie w przypadku pojawienia się w obrębie tego narządu komórek rakowych.

Złożona jest natomiast przyczyna powstawania mięśniaków – badania wykazują kluczową rolę estrogenu w tym procesie, jednak znaczenie ma również rodzaj stosowanej diety, spożycie alkoholu i kawy oraz antykoncepcja hormonalna. Mięśniaki częściej występują również u kobiet z obciążonym wywiadem genetycznym oraz z zaburzeniami miesiączkowania i menopauzy.

Mięśniaki macicy – objawy i leczenie

Sama obecność mięśniaków nie musi oznaczać szeregu objawów, które są charakterystyczne dla tego stanu. Prawdopodobieństwo ich występowania wzrasta wraz z wiekiem, osiągając w okresie postmenopauzalnym wartość bliską 70 procent. U młodszych kobiet mięśniaki mogą objawiać się krwawieniami z dróg rodnych i nieregularnością cyklu miesiączkowego. Charakterystyczne jest również występowanie niedokrwistości w przebiegu mięśniaków, co wpływa na ogólny poziom osłabienia oraz zwiększone ryzyko omdleń.

U niektórych osób mogą występować również dolegliwości bólowe, które są związane z lokalizacją zmiany. Ucisk powodowany przez mięśniaki może wywoływać kompresję na inne narządy, na przykład podczas przyjmowania pozycji siedzącej. Taki sam mechanizm wiąże się z wpływem mięśniaków na układ moczowy i pokarmowy – ucisk struktur skutkuje wówczas częstszym oddawaniem moczu lub problemem z wypróżnianiem się. Powyższe objawy mogą nasilić się, jeśli ma miejsce pękniecie mięśniaka macicy. Objawy wówczas obejmują intensywne krwawienie i ból brzucha – taka sytuacja wymaga niezwłocznej konsultacji lekarskiej.

Nie ma też jednego skutecznego protokołu, który określa, w jaki sposób leczyć mięśniaki macicy. Operacja jest przeprowadzana wyłącznie w określonych przypadkach, które w bezpośredni sposób wpływają na komfort życia pacjentki. Zaliczają się do nich silne dolegliwości bólowe, problemy z zajściem w ciążę, a także rosnący rozmiar zmian. W pozostałych przypadkach wykorzystuje się terapię zachowawczą, która opiera się na stosowaniu środków farmakologicznych. Ich głównym zadaniem jest zmniejszenie dolegliwości bólowych, jakie są powodowane przez mięśniaki macicy. Leczenie tego typu jest jednak stosowane wyłącznie wtedy, kiedy istnieją medyczne przesłanki do kontynuowania procesu farmakoterapii.

Mięśniaki macicy a wysiłek fizyczny

Problematyczną kwestią jest natomiast ocena, czy kobiety mogą podejmować aktywność fizyczną w przypadku obecności mięśniaków w ścianie macicy. Okazuje się, że stan ten nie wymaga rezygnowania z pracy lub przeprowadzania ulubionych treningów. Jedynym przeciwwskazaniem do ruchu jest aktywny proces nowotworowy o złośliwym podłożu, dlatego mięśniaki jako guzy łagodne nie kwalifikują się do takich ograniczeń. Inaczej sytuacja wygląda w przypadku intensywnych krwawień miesiączkowych lub bólu, który wynika z obecności mięśniaków. Wówczas należy przeprowadzić dokładne badanie pozwalające na ocenę stanu błony śluzowej macicy. Może się bowiem okazać, że doszło do pęknięcia mięśniaka, co jest wówczas przeciwwskazaniem do wysiłku fizycznego.

Kawa a mięśniaki macicy – tak czy nie?

Dyskusyjną kwestią jest również samo picie kawy. Kofeina w niej zawarta stanowi jeden z czynników rozwoju mięśniaków, jednak sam fakt jej picia nie stanowi zagrożenia w przypadku ich obecności w obrębie narządów rodnych kobiety. Badania wykazują większą zachorowalność na mięśniaki macicy jedynie u osób, które regularnie piją jej duże ilości. Z tego powodu samo picie kawy nie będzie równoznaczne z pojawieniem się tego problemu i rozprzestrzenianiem się zmian – pod warunkiem pilnowania rozsądnej ilości kofeiny, jaka jest przyjmowana w ciągu doby.

Ostatnia aktualizacja wpisu: 12 września, 2023